Pozitif Alan Savunuculuk Çalıştayı’na Katıldık

Bu yıl dördüncüsü düzenlenen Pozitif Alan Savunuculuk Çalıştayı, 15 - 16 Şubat 2024 tarihlerinde Ankara’da 21 kurumdan 28 temsilcinin katılımı ile gerçekleşti.

Çalıştay, artan nefret politikaları kıskacında HIV ile yaşayan LGBTİ+’ların sorunlarına ve ihtiyaçlarına bakmak, sivil toplum örgütlerini ve Gönüllü Danışmanlık ve Test Merkezleri’ni (GDTM) güçlendirmenin yollarını aramak amacıyla düzenlendi.

Tanışmanın ardından toplantı moderasyonunu yapan Defne Güzel konuşmasına; 17 Mayıs Derneği ve Kaos GL Derneği çatısı altında kurulan ve HIV ile yaşayan LGBTİ+’ları odağına alan Pozitif Alan’ı tanıtarak başladı.

LGBTİ+’ların sesini duyurmak, çeviriler yapmak, yayınlar çıkartmak gibi amaçları olan Pozitif Alan’ın 2023 yılı içerisinde neler yaptığını anlattı; verdikleri 101 HIV eğitim serilerini, katıldıkları 2023 Ulusal HIV/AIDS Kongresi’ni, Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hakları Platformu ile birlikte yaptıkları çalışmaları anlattı.

Katılımcı olan örgütler 2023 yılı içerisinde hangi çalışmaları yaptıklarını ve nasıl geçirdiklerini sırası ile paylaştı. Söz Pozitif-iz Derneği’ne geldiğinde ise Çiğdem Şimşek; HIV ile yaşayanlara akran danışmanlığı hizmeti vermenin ana odaklarında olduğunu vurguladı. Bununla birlikte HIV ile yaşayan ancak durumundan haberdar olmayan kişilere ulaşmak gibi bir amaçlarının da olduğunu paylaştı.

Tüm sosyal medya hesapları ile birlikte, HIV ile Yaşayanlar için Pozitif Telefon Hattı’nın hafta içi 12.00 – 19.00 saatleri arasında Türkçe – İngilizce ve Fransızca olarak hizmet verdiğini, İzmir ve Ankara’ya ikişer defa kapasite geliştirme eğitimi için gittiklerini, aynı zamanda sağlık öğrencileri için de bir akran eğitimi düzenlediklerini, Bi Teste Bakar Anonim HIV Testi Kampanyası yürüttüklerini, HIV ile yaşayanların maruz bırakıldıkları hak ihlallerini raporladıklarını, tüm çalışmalarının yıllık faaliyet raporunda da yer aldığını aktardı. Aynı zamanda her yıl Ulusal HIV/AIDS Kongrelerine ve Hekim Derneklerinin düzenlediği HIV kurslarında da konuşmacı olduklarını ekledi.

GTDM’lerin Hala Desleklenmeye İhtiyacı Var

Günün ikinci yarısında GDTM çalışanlarının ihtiyaçları ve GDTM’lerin sorunları iki başlık altında tartışıldı.

Çalıştaya katılan GDTM temsilcileri kısaca kendi çalışmalarından ve ihtiyaçlarından bahsetti;

İstanbul Beşiktaş GDTM; gelenlerin %80’inin erkek, %20’sinin kadın olduğu, %3 pozitiflik oranları çıktığını dile getirdi. Pozitif çıkanların doğrulama testinin yapılması için bir uzmana yönlendiremediklerini ve bu konuda desteğe ihtiyaç duyduklarını söyledi.

İzmir Konak Belediyesi GDTM; HIV ve sifilizi birlikte çalıştıklarını, pozitiflik oranlarının %3,5’larda çıktığını, doğrulamaya yollamakla ile ilgili onların sorun yaşamadıklarını, ancak kayıtsız mülteci ve düzensiz göçmenlerde sorun yaşadıklarını aktardı. Yeni eğitimlerin açılmadığını, bu nedenle de yeni personeller yetiştiremediklerini söyledi

Bursa Nilüfer Belediyesi GDTM: yeni eğitimler açılmadığı için tıkanma yaşadıklarını, sadece bir kişinin test danışmanlığı verebildiğini, danışmanlık hizmetlerini ise sadece telefonla verebildiklerini söyledi. Gelen danışanların ‘hangi hekime gidelim?’ diye sorduklarını ancak yönlendirebilecekleri bir yer bulamadıklarını iletti.

Ankara Çankaya Belediyesi GDTM; uzman hekime ulaşma sorunlarının burada da bir nebze devam ettiğini belirtti. Zaman zaman da test kiti tedariğinde sorun yaşandığını aktardı. Belediyenin yerinin değişmesi nedeniyle teste gelen kişilerin oranında azalma olduğunu aktardı.

GDTM’lerin temsilcilerinin ortak olarak dile getirdikleri ve talepte bulunduğu başlıca konular ise şunlardı;

Tüm GDTM çalışanlarının sık sık bir araya getirilmesinin gerekliliği, GDTM’lerin yalnızlaştırılmaması, Sağlık Bakanlığı tarafından belli periyotlarda tazeleme eğitimlerine ve psikolojik destek verilmesine ihtiyaçları olduğunu, Ulusal HIV/AIDS Kongreleri’ne katılamadıklarını dolayısı ile güncel verilere ulaşmakta zorluk yaşadıkları paylaştılar.

GDTM’lerin çok görünür olduğunda da kapatılma ihtimali olduğu, mahremiyetinin sağlanması gerektiği, sadece risk altındaki doğru kitlelerin hizmet almak için ulaşmalarının uygun olduğu konuşuldu.

Ayrıca yapısal sorunlar olduğu da eklendi.

Gönüllü Danışmanlık sözündeki ‘gönüllü’ kelimesinin aslında hizmeti vereni kastettiği,

Test kitlerinin bulunmaması durumunda merkez çalışanlarının danışanlarla karşı karşıya kaldıkları,

HIV alanında çalışan STK’lar ve GDTM’lerin ortak sorunlar yaşadığını, benzer ihtiyaçları olduğu, hizmetlerin sürdürülebilir olmasının sağlanması gerektiği,

HIV alanında ve LGBTİ+ alanında çalışan sivil toplum örgütleriyle GDTM’lerin koordinasyonunun sürdürülmesine ihtiyaç olduğu,

GDTM’lerin yapısal sorunlar bağlamında gündeme alınmaları gerekliliği olduğu,

GDTM’ler ile Mülteciler ve göçmenler için Hak temelli, çok paydaşlı, eşit katılımlı bir strateji belirlemeye ihtiyaç olduğu konuşuldu.

Günün Son oturumda ise; Belirlenemeyen=Bulaşmayan (B=B), Temas Öncesi Profilaksi (TÖP) , Temas Sonrası Profilaksi (TSP) konuları ve kampanyalaştırılmaları ele alındı.

Türkiye’de kayıt dışı bulunan Mültecilerin ve göçmenlerin ilaca erişememesi de masaya yatırıldı.

Daha Fazla İş Birliği Yolları Konuşuldu

Çalıştayın ikinci gününde, HIV alanında çalışan özne örgütleri ile LGBTİ+ alanında çalışan derneklerin daha çok dirsek temasında olmasının yararlı olacağı konuşuldu.

Her danışana eşit bir mesafeden yaklaşıldığı, bir grubu ön plana çıkartmadan her kesimi kapsayıcı HIV aktivzimi yapmak için iletişim dili nasıl kullanılacağı üzerine tartışıldı.

HIV alanında tanılamanın nasıl arttırılabilineceği masaya yatırıldı.

Özellikle bazı buluşma uygulamaları aracılığı ile dijital şiddetin arttığı, ifşalamanın yaygınlaştığı ve dolandırıcılığın da yapıldığı anlatıldı. Mahremiyetin sağlanması için neler yapılması gerektiği de tartışıldı.

Son oturumda Cinsel Sağlık Üreme Sağlığı Hakları Platformu (CİSÜ) seçim arifesinde neler yapılabilir ve Platformu HIV çalışma grubu nasıl hareketlendirilebilir? konuları konuşuldu.

CİSÜ Platformu’nun dernek olması kararı üstüne risk analizi yapılması da konuşuldu. Platformun yeni yapılanması ile devam edeceği de ele alındı.

Çalıştay sonunda belirlenen çıktılar ise şunlar oldu:

Geçen yıl (2023) yapılan çalıştay sonuçlarında* 3 ayda bir toplantılar yapılması kararı çıkmıştı. 3 ayda bir buluşmanın gerek kaynak gerek katılımcıların ajanda yoğunluğu nedeniyle gerçekçi olmadığı, bunun yerine çalıştayın altı ayda bir yüz yüze yapılmasının iyi olacağı,